18 Haz 2013

LYS'ye Gireceklere Beslenme Uyarısı

NUH Naci Yazgan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, sınav öncesi yoğun stres ile gelişen yeme davranış bozukluğunun, kilo kayıpları ya da aşırı kilo alma, mide buluntısı, kabızlık ve baş dönmesi gibi sağlık sorunlarına yol açtığını, B grubu vitaminlerin ‘beynin gıdası’ olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Neriman İnanç, sınav öncesi yoğun stres ile gelişen yeme davranış bozukluğunun, beraberinde kilo kayıpları ya da aşırı kilo alma, mide bulantısı, kabızlık ve baş dönmeleri gibi birçok sağlık sorunlarına neden olabileceğini belirtti. Prof.Dr. İnanç, "Yeterli ve dengeli bir beslenme programı ve doğru besin seçimi ile sağlık problemlerinden korunma ve başarıyı artırmak mümkün olabilir” dedi.

Tüketilen besinlerin insanın hafıza, zeka ve konsantrasyon gücüne etkisi olduğunu söyleyen Prof. Dr. İnanç, “B grubu vitaminler beyini strese karşı korur, fiziksel ve zihinsel sağlığı etkiler ve bu vitaminler beynin gıdası olarak adlandırılır. Beyin için enerji üretimine katkıda bulunan B grubu vitaminler yeterli miktarda alınırsa konsantrasyon, öğrenme, hafıza gücünde ve bilişsel performansta artış olur” diye konuştu. Prof. Dr. İnanç, sınava girecek öğrencilere ise şu önerilerde bulundu:

"Sınav öncesi ve sınav sabahı yoğun stres ve heyecan, insan vücudunun enerji tüketimini artırır. Sabah kahvaltı yapılmadığında beyine enerji sağlayan kan şekeri, en alt düzeydedir. Vücut kendi dokularını tüketmeye başlar, bu durumda da keton cisimcikleri dediğimiz, böbreğe, kalbe, beyine ve karaciğere aşırı yük getiren maddelerde artış olur. Kahvaltı yapan öğrencilerin akademik başarıları iyiyken, yapmayanların orta veya düşüktür. Kahvaltı etmeden okula gidenlerde, düzenli kahvaltı yapanlara göre, daha zor öğrenme, derslere karşı ilgisizlik ve öğrenilenleri daha çabuk unutma nedeniyle başarı oranı daha düşüktür. Ayrıca, kahvaltı öğününü atlayanların vücut ağırlıkları normalden daha fazladır. Düzensiz kahvaltı, düzensiz öğle ve akşam öğününe neden olarak yetersiz veya aşırı besin tüketimine neden olmaktadır. İyi bir kahvaltı gençlerin gün içindeki zihinsel performansını etkiler. Sınav öncesi yeterli enerji ve besin öğelerini sağlayan bir sabah kahvaltısında peynir ve yumurta, birkaç dilim ekmek, pekmez-tahin, zeytin ile domates, yeşil biber, salatalık, maydanoz veya meyve bulunmalıdır. Ders çalışırken şeker ve şekerli besinler, cips, kuruyemiş, gazlı içecekler gibi besinler yerine; süt, yoğurt, sütlü tatlılar, ekmek arası peynir, taze sıkılmış meyve suları, taze meyve ve sebzeler ve kuru meyvelerin tercih edilmesi önemlidir.

Balık, et, süt, yumurta gibi besinler, protein içerikleri nedeniyle enerjinin tamamen kullanılmasını sağlar. İçerdiği yağ asitleri beyin hücrelerinin çalışmasında önemli rol oynar. Sınavdan bir gün önce kuru baklagiller gibi gaz yapıcı besinler, lif ve yağ içeriği yüksek besinlerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Halk arasında şeker ve şekerli besinlerin dikkati ve algılamayı arttırdığına yönelik yanlış inanışlar bulunmaktadır. Oysa karbonhidrattan zengin bu besinler tam tersi gevşemeye neden olmaktadır. Bu nedenle sınav öncesinde şeker, şekerleme gibi basit şekerlerin yerine kuru üzüm, erik ya da A ve C vitaminlerinin zengin olduğu taze meyve ve sebze gibi besinler tercih edilmelidir. Sınav esnasında susamaya neden olacak yağlı ve tuzlu besinlerden kaçınılmalıdır. Aldığınız suyun yüzde 3 yetersiz olması durumunda kan hacmi azalır, fiziksel performans düşer, yüzde 5 kaybında ise konsantrasyon güçlüğü oluşur. Sınavda su tüketiminin hem sıvı ihtiyacını karşılayacağı, hem de konsantrasyonu arttıracağı unutulmamalıdır. Kafein içeren yiyecekler adrenalinin serbest kalmasına böylece stres düzeyinin artmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle günlük kahve/çay tüketimin en fazla 2 fincan ile sınırlandırılması önemlidir. Sınav öncesinde çay, kahve kolalı içecekler gibi kafein içeren besinlerin yerine süt, meyve suyu, ıhlamur, kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir."